سه تار و سه تار نوازی
سه تار سازی تکامل یافته با سر منشا ساز تنبور است. این که چه شخصی در تاریخ برای اولین بار سه تار را خلق کرد، هیچ گاه مشخص نبوده است. اما مکتوب است که در زمان قاجار این ساز از آلات اصلی موسیقی بوده و با آن انواع مقام ها و ردیف ها را می نواخته اند. در اسناد تاریخی در زمان صفویه نیز سازهایی به سبک سه تار وجود داشته که چهار تار و شش تار از آن جمله اند. همه آن سازها نیز از خانواده تنبور بوده اند. با گذشت زمان این سازها با تکامل و پیشرفت بر اساس نوع نوازندگی، کارایی و شفافیت صدا؛ جای خود را به سه تار داده اند. جالب است بدانیم که سه تار همچون نام خود در ابتدا دارای سه سیم بوده است. نوارزندگان سه تار همواره فقدان یک سیم و اخوان در زیر سیم بم را احساس می کردند. سر انجام در قرن دوازدهم این سیم توسط درویشی به نام مشتاق علی‌شاه به سه تار افزوده شد. سیم واخوان از لحاظ شماره، سومین سیم سه تار و جفتِ سیم بم می باشد. این سیم همانند سیم بم کوک می شود و اصولا توسط نوازنده نواخته نمی شود. صدای حاصل از ارتعاش آن، خلاء صدای نت اصلی را جبران می کند. از افرادی که در پر رنگ شدن نقش سه تار بین سازهای رسمی موسیقی سنتی دست داشتند می توان از برادران فراهانی، آقا حسینقلی و میرزا عبدالله؛ فرزندان علی اکبر فراهانی نوازنده سرشناس تار در دربار ناصرالدین شاه قاجار نام برد. این دو برادر در تحول موسیقی مقامی به موسیقی دستگاهی نقش آفرین بوده اند و فرم کنونی موسیقی کلاسیک ایران مرهون انتظام بخشی ایشان مخصوصا میرزا عبدالله بوده است. درویش خان و ابوالحسن صبا از دیگر چهره های برجسته سه تار نوازی بوده اند که در فراگیری این ساز اثر چشمگیری داشته اند.